Flashback | Garota de Ipanema (The Girl from Ipanema)

“Garota de Ipanema”, “The Girl From Ipanema” ή απλά “το κορίτσι της Ιπανέμα” 

Τίτλος τραγουδιού: “Garota de Ipanema”/“The Girl from Ipanema”

Πρώτη Εκτέλεση: João Gilberto, Antônio Carlos Jobim, Vinicius de Moraes, Astrud Gilberto

Μουσική/Στίχοι: Antônio Carlos Jobim (μουσική), Vinícius de Moraes (πορτογαλικοί στίχοι), Norman Gimbel (αγγλικοί στίχοι)

Από το LP: “Getz/Gilberto”

B-side: “Blowin’ In The Wind”

Ημ/νία κυκλοφορίας single: 28 Μαΐου 1964 (single)

Εταιρεία: Verve

Olha que coisa mais linda
Mais cheia de graça
É ela menina
Que vem e que passa
Seu doce balanço, a caminho do mar

Moça do corpo dourado
Do sol de Ipanema
O seu balançado é mais que um poema
É a coisa mais linda que eu já vi passar

Ah, porque estou tão sozinho
Ah, porque tudo é tão triste
Ah, a beleza que existe
A beleza que não é só minha
Que também passa sozinha

Ah, se ela soubesse
Que quando ela passa
O mundo inteirinho se enche de graça
E fica mais lindo
Por causa do amor

Το 1962, ο Antonio Carlos Jobim και ο Vinicius de Moraes -συνθέτης και στιχουργός αντίστοιχα- εμπνεύστηκαν το τραγούδι «The Girl from Ipanema» από την Heloisa Eneida Menezes Paes Pinto, ένα 17χρονο κορίτσι που ζούσε στην οδό Montenegro στην Ipanema.

(H λέξη “Ipanema” σημαίνει «Κακό νερό» στη γλώσσα Τούμπι. Είναι μια παραθαλάσσια γειτονιά στο Ρίο ντε Τζανέιρο).

Η εντυπωσιακή Heloise περνούσε καθημερινά από το μπαρ Veloso, στην παραλία, όπως αναφέρεται στο τραγούδι («each day when she walks to the sea»). Η παρουσία της προκαλούσε τον έντονο θαυμασμό των αντρών -συχνά εκδηλωνόταν με σφυρίγματα- και φυσικά δεν άφησε ασυγκίνητους ούτε τους δύο καλλιτέχνες που ζούσαν εκείνη την περίοδο στην Ipanema. Από τη στιγμή που το τραγούδι έγινε γνωστό, έγινε κι η Heloise διάσημη.

Το “Garota de Ipanema” (“The Girl from Ipanema”) είναι ένα τραγούδι μια βραζιλιάνικη jazz bossa nova. Σημείωσε παγκόσμια επιτυχία στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και κέρδισε ένα Grammy για το “Record of the Year” το 1965. Γράφτηκε το 1962, σε μουσική του Antônio Carlos Jobim και πορτογαλικούς στίχους του Vinícius de Moraes. Οι αγγλικοί στίχοι γράφτηκαν αργότερα από τον Norman Gimbel.

Η πρώτη εμπορική ηχογράφηση έγινε το 1962, από τον Pery Ribeiro. Η ηχογράφηση του Stan Getz με το φωνητικό ντεμπούτο της Astrud Gilberto έγινε διεθνής επιτυχία. Αυτή η έκδοση συντομεύτηκε από την έκδοση στο album “Getz/Gilberto” (ηχογραφήθηκε τον Μάρτιο του 1963, κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1964), το οποίο είχε επίσης συμπεριλάβει τους πορτογαλικούς στίχους που τραγουδούσε ο τότε σύζυγος της Astrud, João Gilberto. Στις ΗΠΑ, το single έφτασε στο Νο. 5 του Billboard Hot 100 και πήγε στο Νο. 1 για δύο εβδομάδες στο Easy Listening chart. Στο εξωτερικό έφτασε στο No.29 στο Ηνωμένο Βασίλειο και σημείωσε υψηλή βαθμολογία σε όλο τον κόσμο.

Πολλές ηχογραφήσεις έχουν χρησιμοποιηθεί σε ταινίες. Πιστεύεται ότι είναι το δεύτερο πιο διασκευασμένο τραγούδι στην ιστορία, μετά το “Yesterday” των Beatles. Το τραγούδι εισήχθη στο “Latin Grammy Hall of Fame” το 2001. Το 2004, ήταν μία από τις 50 ηχογραφήσεις που επιλέχθηκαν εκείνη τη χρονιά από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως προσθήκη στο Εθνικό Μητρώο Ηχογραφήσεων. Το 2009, το τραγούδι ψηφίστηκε από τη βραζιλιάνικη έκδοση του Rolling Stone ως το 27^ο μεγαλύτερο τραγούδι της Βραζιλίας.

Το τραγούδι δημιουργήθηκε για μια μουσική κωμωδία με τίτλο “Dirigível”, και στη συνέχεια επαναπροσδιορίστηκε με την παρέμβαση του Vinicius de Moraes. Ο αρχικός τίτλος ήταν “Menina que Passa” (“Το κορίτσι που περνάει”). Ο πρώτος στίχος ήταν διαφορετικός. Ο Jobim συνέθεσε τη μελωδία στο πιάνο του στο καινούργιο του σπίτι στη Rua Barão da Torre, στην Ipanema. Με τη σειρά του, ο Moraes έγραψε τους στίχους στην Petrópolis, κοντά στο Ρίο ντε Τζανέιρο, όπως είχε κάνει με το “Chega de Saudade” (“No More Blues”) έξι χρόνια νωρίτερα.

Κατά τη διάρκεια μιας ηχογράφησης στη Νέα Υόρκη με τους João Gilberto, Antonio Carlos Jobim και Stan Getz, προέκυψε η ιδέα μιας αγγλόφωνης έκδοσης. Ο Norman Gimbel έγραψε τους αγγλικούς στίχους. Η σύζυγος του João, Astrud Gilberto, ήταν η μόνη από τις Βραζιλιάνες τραγουδίστριες της ομάδας που μπορούσε να μιλήσει καλά Αγγλικά και επιλέχθηκε να το ερμηνεύσει. Η “ακατέργαστη” φωνή της, αποδείχθηκε ιδανική για το τραγούδι.

Η κληρονομιά του “The Girl from Ipanema” αναγνωρίστηκε από πολλές πτυχές των Θερινών Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων του 2016 που πραγματοποιήθηκαν στο Ρίο ντε Τζανέιρο: οι Ολυμπιακές και Παραολυμπιακές μασκότ ονομάστηκαν αντίστοιχα Vinicius και Tom από τους συν-συγγραφείς του τραγουδιού με δημόσια ψηφοφορία, ενώ η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων περιελάμβανε ένα τμήμα με θέμα το τραγούδι και την αρχιτεκτονική του Oscar Niemeyer. Ο εγγονός του Jobim, Daniel, παρουσίασε το τραγούδι κατά τη διάρκεια του τμήματος, το οποίο περιελάμβανε επίσης μια εμφάνιση από το κορυφαίο supermodel της Βραζιλίας, Gisele Bündchen. Το Spotify ανέφερε ότι το τραγούδι σημείωσε πάνω από 40.000 streams μέσα στις επόμενες μέρες της τελετής (αύξηση 1200%), ενώ στις ΗΠΑ, το τραγούδι έφτασε στο #5 στο World Digital Songs chart του Billboard την επόμενη εβδομάδα.

Όταν το τραγούδι ερμηνεύεται/διασκευάζεται από γυναίκες τραγουδίστριες, παραλλάσσεται συχνά σε “The Boy From Ipanema”.

Tall and tan and young
And lovely the girl from Ipanema
Goes walking and when she passes
Each one she passes goes: Ahhh!
When she walks she’s like
A samba that swings so cool
And sways so gently that when she passes
Each one she passes goes: Ahhh!

Oh, but he watches so sadly
How can he tell her he loves her
Yes, he would give his heart gladly
But each day when she walks to the sea
She looks straight ahead, not at he
Tall and tan and young
And lovely the girl from Ipanema
Goes walking and when she passes
He smiles, but she doesn’t see

Oh, but he watches so sadly
How can he tell her he loves her
Yes, he would give his heart gladly
But each day when she walks to the sea
She looks straight ahead, not at he

Tall and tan and young
And lovely the girl from Ipanema
Goes walking and when she passes
He smiles, but she doesn’t see
She doesn’t see
No, she doesn’t see
But she doesn’t see
She doesn’t see
No, she doesn’t see

Καλλιτέχνες που έχουν διασκευάσει το τραγούδι είναι: Antonio Carlos Jobim, Os Cariocas, Elza Soares & Wilson das Neves, Sergio Mendes Trio, Sergio Mendes & Bossa Rio, Connie Francis, Eliane Elias, Plácido Domingo, Cher, Frank Sinatra, Nancy Wilson, Connie Francis, Sarah Vaughan, The Johnny Mann Singers, Nat King Cole, The Supremes, Petula Clark, Eartha Kitt, Amy Winehouse, Andrea Bocelli, Peggy Lee, Ella Fitzgerald, Shirley Bassey, Cliff Richard, Four Tops, The Gringos, Crystal Waters, Al Jarreau & Oleta Adams, Kenny G feat. Bebel Gilberto, Michael Bolton, Diana Krall, Madonna, Big Mountain, Casey Abrams, The Four C’s, Linda Lavin, Anna Eriksson, Nana Mouskouri, Caterina Valente, Nicola Di Bari, Belle Perez κ.α.

πηγές: secondhandsongs.com, en.wikipedia.org, genius.com